จุดยืนของมุสลิมในการบริโภคสื่อ
โดย อิสมาอีล กอเซ็ม
ส่วนหนึ่งจากความโปรดปราณของอัลลอฮ์ที่มีต่อมวลมนุษย์ในยุคปัจจุบัน คือการที่พระองค์ทรงให้สิ่งที่มาอำนวยความสะดวกมากมายแก่มนุษย์ในยุคปัจจุบัน ไม่ว่าการเดินทางที่รวดเร็ว การรับรู้ข้อมูลข่าวสารจากสื่อต่างๆ ในโลกใบนี้ แต่ในความเจริญความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีนั้นเปรียบเสมือนดาบสองคม แล้วแต่คนที่ใช้มันไปในทางใด หากใครที่ใช้สื่อต่างที่มีอยู่ไปในทางที่สร้างสรรค์ และเกิดประโยชน์ก็จะเป็นความดีที่เขาจะได้รับ และก่อให้เกิดประโยชน์ในสังคม
ปัจจุบันสื่อที่อยู่ภายใต้การดูแลของมนุษย์มีอิทธิพลต่อการดำเนินชีวิตเป็นอย่างมาก สามารถเปลี่ยนแนวคิดปลูกฝังอุดมการณ์ให้แก่ผู้ที่บริโภคสื่อได้เป็นอย่างดี ใครที่มีสื่ออยู่ในมือคนนั้นย่อมได้เปรียบ และอนุภาพของสื่อมีความร้ายกาจมากกว่าอาวุธหลายเท่าตัวนัก ดังนั้นมุสลิมต้องมีการใช้สื่อและรับรู้ข้อมูลข่าวสารแบบมีสติยั้งคิด มีการตรวจสอบกลั่นกรองข้อมูลข่าวสารที่ได้รับ และมีความระมัดระวังในการนำเสนอข้อมูล เพราะบางครั้งการที่เราไม่ละเอียดอ่อนในการนำเสนอข้อมูลนั้นอาจจะเป็นการทำร้ายผู้อื่นก็ได้ หรือบางครั้งเรารับข้อมูลผ่านสื่อในรูปแบบต่างๆ โดยที่ไม่ได้กลั่นกรอง บางที่เราอาจจะได้รับข้อมูลที่ผิดพลาดก็ได้ เราลองมาดูคำสอนของอิสลามที่เกี่ยวกับการ รับข้อมูลข่าวสาร และการใช้สื่อ ดังดำรัสของอัลลอฮ์
" โอ้ศรัทธาชนทั้งหลาย ! หากคนชั่วนำข่าวใดๆ มาแจ้งแก่พวกเจ้า พวกเจ้าก็จงสอบสวนให้แน่ชัด ¹
หาไม่แล้วพวกเจ้าก็จะก่อเคราะห์กรรมแก่พวกหนึ่งโดยไม่รู้ตัว แล้วพวกเจ้าจะกลายเป็นผู้เสียใจในสิ่งที่พวกเจ้าได้กระทำไป "
บทเรียนที่ได้รับจากอายะห์นี้มุสลิมจะต้องตรวจสอบข้อมูลข่าวสารที่ตัวเองได้รับจากบุคคลที่เราไม่มั่นใจในความซื่อสัตย์ของเขา เพราะถ้ารับข้อมูลข่าวสารโดยไม่มีการตรวจสอบ ผลเสียที่จะตามมานั้นอาจมีอย่างมากมาย บางทีด้วยข้อมูลที่ได้รับอาจจะทำให้เกิดความเข้าใจผิด และจากความเข้าใจผิดนั้นอาจจะเป็นสาเหตุที่นำมาสู่ความแตกแยก ในกลุ่มมุสลิมด้วยกันเอง
ดังเช่นตัวอย่างในอดีตที่เกิดขึ้นกับอณาจักรอิสลาม ในยุคของท่านอุสมาน บิน อัฟฟาน รอฏิยัลลอฮูอันฮู ที่มีคนได้ใส่ความส่งผลต่อการลดความน่าเชื่อในตัวของ คอลีฟะห์ผู้ปกครอง โดยปล่อยข่าวว่าท่านอุสมานเป็นบุคคลที่ขาดความยุติธรรม เห็นแก่พวกพ้อง ตำแหน่งในการปกครองเมืองนั้นมักจะให้แก่เครือญาติของตนเอง และปล่อยข่าวว่าท่านอุสมานเป็นบุคคลที่ใช้ทรัพย์สินส่วนรวมไปในทางที่มิชอบ และเป็นผู้ที่บิดเบือนอัลกุรอาน ซึ่งได้นำไปสู่การก่อจลาจลล้อมบ้านของท่านอุสมาน และจบลงด้วยกับการที่ท่านอุสมานได้ถูกฆ่าสังหาร
แม้กระทั่งภรรยาของท่านนะบี
ท่านหญิงอาฮิชะห์ รอฏิยัลลอฮูอันฮา ก็ถูกใส่ร้ายจากกลุ่มมานาฟิก ที่ไม่หวังดีต่อศาสนาอิสลาม จากการปล่อยข่าวที่ไม่ดีของพวกมุนาฟิกทำให้มุสลิมบางคนเชื่อในข่าวที่ได้รับ ซึ่งส่งผลต่อจิตใจของท่านหญิงอาฮิชะห์เป็นอย่างมาก ท่านหญิงอาฮิชะห์ต้องทุกข์ระทมกับข่าวลือว่าท่านมีชู้กับชายอื่นเป็นเวลาหลายเดือน จนกระทั่งอัลลอฮ์ได้ประทานอัลกุรอานมาเพื่อยืนยันความบริสุทธิ์ในตัวของท่าน นี่คือบางตัวอย่างที่ชี้ถึงการรับข้อมูลข่าวสารโดยไม่มีการตรวจสอบเพื่อใช้ในการพินิจพิจารณา
อิสลามคือศาสนาที่สมบูรณ์ มีหลักคำสอนที่สอดคล้องกับทุกยุคทุกสมัย มุสลิมทุกคนมีอัลกุรอานเป็นทางนำในการดำเนินชีวิต และถ้าเรานำคำสอนที่มีอยู่ในอัลกุรอานมาใช้ในการดำรงชีวิตพวกเราจะไม่หลงผิดอย่างแน่นอน
(1) คือเมื่อคนชั่วช้า (ฟาซิก) คือคนที่ไม่เป็นที่น่าไว้วางใจในความซื่อสัตย์ และความยุติธรรม นำข่าวมาแจ้งแก่ท่าน ก็จงสอบสวนให้เป็นที่แจ้งชัดแน่นอนเสียก่อน หาไม่แล้วอาจจะก่อให้เกิดโศกนาฎกรรมในเรื่องนั้น ๆ นักตัฟซีรกล่าวว่า อายะฮฺนี้ถูกประทานลงมาในเรื่องราวของอัลวะลีด อิบนฺ อุกบะฮฺ อิบนฺ อะบีมุอีฎ เมื่อท่านร่อซูลุลลอฮฺ ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม ใช้ให้ไปรวบรวมซะกาตจากบะนีมุศฎ้อลิก เมื่ออัลวะลีดเดินทางไปถึงหมู่บ้านดังกล่าว ชาวบ้านออกมาต้อนรับ แต่อัลวะลีดเข้าใจผิดคิดว่าชาวบ้านออกมาเพื่อจะมาทำร้ายเขา จึงรีบเดินทางกลับเพื่อแจ้งข่าวแก่ท่านนะบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม แต่ท่านนะบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม ได้ใช้วิจารณญาณ โดยส่งคอลิด อิบนุลวะลีด ไปสอบสวนข้อเท็จจริง ปรากฎว่าเหตุการณ์หาได้เป็นตามที่อัลวะลีดรายงานไม่ อายะฮฺนี้จึงถูกประทานลงมาเพื่อเป็นการยืนยันความถูกต้องของบะนีมุศฎ้อลิก
