เศรษฐศาสตร์อิสลาม

ประเด็นที่หก : ทาสในอิสลาม

เขียน : ดร.มุสฏอฟา อัลอับดุลลอฮฺ อัลกิฟรีย์

         หลักคำสอนของอิสลามทั้งในแง่หลักการ หลักจริยธรรม และเกียรติประวัติของมุสลิมในยุคแรก ตลอดจนแนวคิดโดยรวมของหลักคำสอนของอิสลาม ไม่เห็นด้วยต่อระบบทาสในสังคมมนุษย์ แต่กลับไม่ได้ห้ามบรรดามุสลิม โดยเฉพาะอย่างยิ่งในยุคหลังจากคอลีฟะฮ์ทั้งสี่  กลับไปเรียนแบบกลุ่มชนชาวโรมันและเปอร์เซียในการวางระเบียบต่าง ๆโดยที่ในสังคมของพวกเขาได้มีระบบทาสเบ่งบานขึ้น ถึงระดับการมีทาสคือเป็นศิลปะอย่างหนึ่ง โดยที่พวกเขาได้ครอบครองทาสในปริมาณที่ไม่น้อยไปกว่าปริมาณของทาส ในระบบสังคมทาสยุคโบราณที่เป็นสังคมของกรีกและโรมัน ทั้งที่การกระทำดังกล่าวสวนทางกับแนวคิดหลักยึดมั่น (หลักอะกีดะฮ์) ของอิสลาม

        ไม่ว่ามนุษย์คนใดจะเป็นเสรีชนหรือเป็นทาสต่างก็เป็นทาสของพระผู้ทรงสร้างทั้งนั้น ทั้งคู่จึงไม่มีความแตกกต่างในคุณค่าของความเป็นมนุษย์ แต่มันเป็นฐานะหนึ่งที่แต่ละคนไม่สามารถละเมิดฐานะทางสังคมและกฎหมายได้

         อิสลามได้เปิดช่องทางการเข้าร่วมปลดปล่อยทาสโดยการปฏิบัติการจ่ายซะกาตให้เป็นช่องทางที่ดีเลิศในการปลดปล่อยทาส ส่วนทาสที่มิใช่มุสลิม พวกเขาจะได้กลับไปสู่อิสรภาพอย่างสมบูรณ์แบบ เมื่อเขาปฏิญาณตนเข้ารับอิสลาม ด้วยเหตุนี้การเข้ารับอิสลามของทาสที่ไม่ใช่มุสลิมเป็นสิ่งที่จะนำมาซึ่งการได้รับอิสรภาพ นอกจากนั้นอิสลามก็ได้มองความเป็นไปได้ ในการได้รับอิสรภาพของทาสคนอื่นๆที่ปฏิเสธการข้ารับอิสลาม      

        อิสลามได้ทุ่มเทอย่างมากมายในการลดภาระอันหนักหน่วงของทาสและโดยเฉพาะอย่างยิ่งในด้านการมอบสิทธิเสรีภาพให้กับทาส และเรียกคือสิทธิความเป็นมนุษย์ให้กับเขา และไม่เพียงแค่นี้อิสลามได้พัฒนาฐานะความเป็นมนุษย์ของเขา และยกฐานะของพวกเขาให้เป็นที่ยอมรับของผู้อื่น

แปลโดย : มุหำหมัด บินต่วน