ความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับโลก

อ. อับดุลเราะมัน เจะอารง

          อัลลอฮ์ ทรงสร้างมนุษย์พร้อมกับสรรพสิ่งบนโลกนี้ ซึ่งประกอบด้วยดวงอาทิตย์ ดวงจันทร์ ดาวต่าง ๆ ภูเขา ทะเล ต้นไม้ แม่น้ำลำธาร สัตว์ทั้งหลายฯ เพื่ออำนวยประโยชน์แก่มนุษย์ โดยสร้างให้มนุษย์มีสติปัญญา มีความสามารถที่จะคิดและประดิษฐ์สิ่งใหม่ที่คอยอำนวยความสะดวกให้แก่ชีวิตมนุษย์

ดังนั้น หน้าที่ของมนุษย์ที่พึงปฏิบัติต่อสรรพสิ่งที่พระองค์ทรงสร้างสรุปได้ใน 3 ประการ คือ

1. ใช้ประโยชน์จากสรรพสิ่งที่พระองค์ทรงสร้าง

อัลลอฮ์ ทรงยืนยันว่าสรรพสิ่งต่าง ๆที่พระองค์ทรงสร้างมาบนโลกนี้เพื่ออำนวยประโยชน์ให้แก่ชีวิตมนุษย์ในหลายอายะฮ์และหลายสูเราะฮ์ เช่น

1. ألَمْ تَرَوْا أَنَّ اللَّهَ سَخَّرَ لَكُم مَّا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَأَسْبَغَ عَلَيْكُمْ نِعَمَهُ ظَاهِرَةً

وَبَاطِنَةً (لقمان/20)

           “พวกเจ้ามิเห็นดอกหรือว่า แท้จริงอัลลอฮ์ทรงอำนวยความสะดวกให้แก่พวกเจ้าสิ่งที่มีอยู่ในชั้นฟ้าทั้งหลายและสิ่งที่มีอยู่ในแผ่นดิน และพระองค์ได้ทรงประทานความ โปรดปรานมากมายของพระองค์อย่างครบครันแก่พวกเจ้า ทั้งที่เปิดเผยและที่ซ่อนเร้น”

2. وَسَخَّرَ لَكُمُ اللَّيْلَ وَالْنَّهَارَ وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ وَالْنُّجُومُ مُسَخَّرَاتٌ بِأَمْرِهِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ

لِّقَوْمٍ يَعْقِلُونَ (النحل/12)

           “และพระองค์ทรงให้กลางคืนและกลางวันและดวงอาทิตย์และดวงจันทร์เป็นประโยชน์แก่พวกเจ้า และหมู่ดาวถูกใช้ให้เป็นประโยชน์โดยพระบัญชาของพระองค์ แท้จริงในการนั้น แน่นอนย่อมเป็นสัญญาณมากหลายสำหรับกลุ่มชนที่ใช้ปัญญา”

3. إِنَّ رَبَّكُمُ اللّهُ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ

يُغْشِي اللَّيْلَ النَّهَارَ يَطْلُبُهُ حَثِيثًا وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ وَالنُّجُومَ مُسَخَّرَاتٍ بِأَمْرِهِ أَلاَ لَهُ

الْخَلْقُ وَالأَمْرُ تَبَارَكَ اللّهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ (الأعراف/54)

          “แท้จริงพระเจ้าของพวกเจ้านั้น คือ อัลลอฮ์ ผู้ทรงสร้างบรรดาชั้นฟ้า และแผ่นดินภายในหกวัน และทรงสถิตอยู่บนบัลลังก์ พระองค์ทรงให้กลางคืนครอบคลุมกลางวันในสภาพที่กลางคืนไล่ตามกลางวันโดยรวดเร็ว และทรงสร้างดวงอาทิตย์และดวงจันทร์และบรรดาดวงดาวขึ้น โดยถูกกำหนดให้ทำหน้าที่บริการตามพระบัญชาของพระองค์ พึงรู้เถิดว่าการสร้างและกิจการทั้งหลายนั่นเป็นสิทธิของพระองค์เท่านั้น มหาบริสุทธ์อัลลอฮ์ผู้เป็นพระเจ้าแห่งสากลโลก”

4. اللَّهُ الَّذِي سخَّرَ لَكُمُ الْبَحْرَ لِتَجْرِيَ الْفُلْكُ فِيهِ بِأَمْرِهِ وَلِتَبْتَغُوا مِن فَضْلِهِ وَلَعَلَّكُمْ

تَشْكُرُونَ وَسَخَّرَ لَكُم مَّا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا مِّنْهُ إِنَّ فِي ذَلِكَ لآيَاتٍ

لَّقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ (الجاثية/12-13)

          “อัลลอฮ์ คือผู้ทรงทำให้ทะเลเป็นประโยชน์สำหรับพวกเจ้า เพื่อให้เรือเดินสมุทรแล่นไปตามน่านน้ำโดยพระบัญชาของพระองค์ และเพื่อพวกเจ้าจะได้แสวงหาความโปรดปรานของพระองค์ และเพื่อพวกเจ้าจะได้ขอบคุณ และพระองค์ทรงทำให้สิ่งที่อยู่ในชั้นฟ้าทั้งหลาย และสิ่งที่อยู่ในแผ่นดินเป็นประโยชน์แก่พวกเจ้า ทั้งหมดนี้มาจากพระองค์แท้จริงในการนั้น แน่นอนย่อมเป็นสัญญาณสำหรับหมู่ชนผู้ใคร่ครวญ”

2. ดูแลสรรพสิ่งทีอัลลอฮ์ ทรงสร้างและไม่ทำลาย

          เมื่อสรรพสิ่งทั้งหลายที่พระองค์ทรงสร้างให้มนุษย์มีคุณค่ามหาศาล มนุษย์จึงไม่ควรทำลายมัน หรือใช้มันอย่างฟุ่มเฟือย ดังนั้นกิจกรรมทุกอย่างของมนุษย์ที่สร้างความเสียหายให้แก่สรรพสิ่ง หรือที่เราเรียกกันว่าธรรมชาติที่พระองค์ทรงสร้างถือว่าผิดและไม่อนุญาตกระทำ เช่น การฆ่าสัตว์ที่ไม่ใช่เพื่อบริโภคเนื้อ การตัดไม้ทำลายป่าที่ไร้วัตถุประสงค์ และการสร้างมลพิษทางน้ำและทางอากาศ

เกี่ยวกับการทำลายสรรพสิ่งที่พระองค์ทรงสร้าง พระองค์ได้ตรัสไว้ว่า

وَلَا تَبْغِ الْفَسَادَ فِي الْأَرْضِ إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْمُفْسِدِينَ (الفصص/77)

 “และอย่าแสวงหาความเสียหายในแผ่นดินแท้จริง อัลลอฮ์ไม่ทรงโปรดบรรดาผู้บ่อนทำลาย”

เกี่ยวกับการฟุ่มเฟือยในการใช้สรรพสิ่งที่พระองค์ทรงสร้าง พระองค์ทรงห้ามการกระทำดังกล่าวในอายะฮ์

وَلاَ تُسْرِفُواْ إِنَّهُ لاَ يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ (الأنعام/141)

 “และจงอย่าฟุ่มเฟือย(โดยถือว่าเป็นของเรา จะใช้จ่ายอย่างไรก็ได้) แท้จริงพระองค์ไม่ทรงชอบผู้ฟุ่มเฟือยทั้งหลาย”

          ท่านเราะสูล  ได้เตือนถึงความโลภของมนุษย์ในการครอบครองทรัพย์สินและความฟุ่มเฟือยในการอุปโภคสิ่งของและบริโภคอาหาร เพราะการบริโภคอาหารอย่างฟุ่มเฟือยนอกจากจะส่งผลกระทบต่อสุขภาพของตนเองแล้ว ยังสอนให้มนุษย์ไร้ความเมตตาต่อผู้อื่น ท่านเราะสูล  ได้เตือนไว้ว่า

ما ملأَ آدَمِيٌّ وِعاءً شرًّا من بطْنٍ ، بِحسَبِ ابنِ آدمَ أَكلاتٌ يقِمْنَ صُلْبَه ، فإنْ كانَ لا محالةَ

فثُلُثٌ لِطعامِه وثلُثٌ لِشرابِه وثُلُثٌ لِنَفَسِه (رواه التِّرمذي/2380)

 “มนุษย์คนใดไม่บรรจุลงในภาชนะใดเลวกว่า(การบรรจุลงใน)ท้อง เพียงพอสำหรับลูกหลานอาดัมด้วยอาหารเพียงไม่กี่คำ

ที่สามารถประทังชีวิตและให้ความแข็งแรงแก่ร่างกาย หรือหากจำเป็นจริง ๆแล้ว ก็(จงเตรียมท้องไว้เป็น 3 ส่วน)

ส่วนหนึ่งสำหรับอาหาร ส่วนหนึ่งสำหรับเครื่องดื่ม และอีกส่วนหนึ่งสำหรับลมหายใจ”

3. ไตร่ตรองสรรพสิ่งที่อัลลอฮ์ ทรงสร้าง

         สรรพสิ่งที่พระองค์ทรงสร้างในท้องฟ้ามีสรรพสิ่งที่มีขนาดใหญ่กว่าโลกเราและมีสรรพสิ่งที่มีขนาดเล็กที่สุด ทุกสรรพสิ่งที่พระองค์ทรงสร้าง ทั้งบนโลกนี้และในท้องฟ้า แม้กระทั่งใต้มหาสมุทร ล้วนชวนให้มนุษย์ใช้ความคิด พิจารณาค้นหาผู้สร้างที่แท้จริง

          เวลาที่ดีที่สุดที่ชวนให้มนุษย์ไตร่ตรอง คือ เวลาที่มนุษย์อยู่คนเดียว ในเวลากลางคืนที่เงียบเหงา ปราศจากบรรดาเสียงต่าง ๆ เพราะในช่วงเวลาที่มนุษย์อยู่คนเดียว ในช่วงเวลากลางคืนเป็นช่วงที่มนุษย์อยู่ในความบริสุทธิ์ ปราศจากกิเลสและบาปจากการพูดเท็จ การโอ้อวดและการมองสิ่งที่ต้องห้าม เพราะฉะนั้นอิสลามจึงสนับสนุนให้มนุษย์เดินทางบนแผ่นดินเพื่อดูและรำลึกถึงชนชาติก่อน ๆ ที่ผ่านพ้นไปแล้วและศึกษาบั้นปลายชีวิตของบรรดาผู้ปฏิเสธศรัทธา