มารยาทในสังคมออนไลน์เพื่อการดะอฺวะฮฺยุคปัจจุบัน
เรียบเรียงโดย... อิสมาอีล กอเซ็ม
มวลการสรรเสริญเป็นเอกสิทธิ์ของอัลลอฮฺผู้อภิบาลแห่งสากลโลก
ในยุคสมัยที่เทคโนโลยีก้าวหน้าอย่างรวดเร็ว ช่องทางในการเชิญชวนผู้คนสู่ศาสนาอิสลาม (ดะอฺวะฮฺ) ได้ขยายไปสู่โลกออนไลน์ ไม่ว่าจะผ่านการบรรยาย เขียนบทความ หรือการอธิบายหนังสือศาสนา การเข้าถึงผู้คนในวงกว้างเป็นเรื่องง่ายเพียงปลายนิ้ว
อย่างไรก็ตาม ปรากฏว่ามีผู้รู้บางกลุ่มที่ใช้โอกาสนี้ในการพาดพิง วิจารณ์ หรือโจมตีผู้อื่น ด้วยถ้อยคำเสียดสี หยาบคาย และไม่อยู่ในกรอบของมารยาททางวิชาการ ซึ่งถือเป็นพฤติกรรมที่ขัดแย้งกับแนวทางของท่านนบีมุฮัมมัด ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม
ปัญหาในปัจจุบัน พฤติกรรมที่พบเห็นได้บ่อยในโลกออนไลน์ ได้แก่ การกล่าวหาผู้อื่นโดยไม่มีหลักฐาน การอวดดีในความรู้ของตน การใช้ถ้อยคำรุนแรงและดูหมิ่นในการโต้แย้งทางศาสนา ซึ่งสิ่งเหล่านี้ไม่เพียงแต่บั่นทอนภาพลักษณ์ของผู้เผยแผ่ศาสนาเท่านั้น แต่ยังสร้างความแตกแยกในหมู่มุสลิมและทำให้ผู้ที่อยู่นอกศาสนาเกิดความเข้าใจผิดในอิสลาม
หลักการอิสลามเกี่ยวกับมารยาทในการดะอฺวะฮฺ ท่านนบีมุฮัมมัด ﷺ เป็นแบบอย่างสูงสุดของผู้ทำหน้าที่ดะอฺวะฮฺ ท่านไม่เคยพูดจาหยาบคาย ด่าทอ หรือดูหมิ่นผู้อื่น แม้ในยามที่ถูกต่อต้านอย่างรุนแรง อัลลอฮฺตรัสว่า:
"และแท้จริง เจ้าคือผู้มีมารยาทอันยิ่งใหญ่"
(อัล-กะลัม 68:4)
อีกทั้งอัลลอฮฺยังตรัสสั่งท่านนบีมูซาและฮารูนให้พูดกับฟิรเอาน์ด้วยถ้อยคำที่อ่อนโยน:
"จงพูดกับเขา (ฟิรเอาน์) ด้วยคำพูดที่อ่อนโยน เผื่อว่าเขาจะรำลึก หรือยำเกรง"
(ฏอฮา 20:44)
แนวทางการใช้โซเชียลมีเดียอย่างมีมารยาท
♣ ใช้คำพูดที่ดี อ่อนโยน และให้เกียรติ : ไม่ใช้คำหยาบ เสียดสี หรือกล่าวหาผู้อื่นอย่างไร้มารยาท
♣ ยึดหลักวิชาการและหลีกเลี่ยงอารมณ์ : พิจารณาหลักฐานจากอัลกุรอานและซุนนะฮฺ ไม่ยึดตนเองเป็นศูนย์กลาง
♣ ไม่ตัดสินผู้อื่นโดยพลการ : หลีกเลี่ยงการฟัตวาว่าผู้อื่นหลงผิดหรือเป็นผู้เบี่ยงเบนโดยปราศจากหลักฐานชัดเจนจากนักวิชาการผู้เชี่ยวชาญ
♣ ตั้งเจตนาเพื่ออัลลอฮฺ มิใช่เพื่อเอาชนะคารม : ผู้เผยแผ่ศาสนาควรมีเป้าหมายเพื่อการนำทาง มิใช่เพื่อชื่อเสียงหรือการเอาชนะการโต้วาที
บทสรุป
การดะอฺวะฮฺเป็นหน้าที่อันทรงเกียรติที่ต้องดำเนินด้วยมารยาท วิจารณญาณ และความหวังดี ผู้ที่แบกรับภารกิจนี้ต้องใส่ใจในการเลือกคำพูด เจตนา และวิธีการอย่างยิ่ง โดยเฉพาะในยุคที่โซเชียลมีเดียเป็นดาบสองคม มารยาทจึงมิใช่เพียงเครื่องประดับของผู้รู้ แต่เป็นรากฐานของการนำสาส์นอิสลามไปสู่ผู้คนอย่างมีเกียรติและเมตตา