มนุษย์จะมีความรู้ได้อย่างไร ?
เรียบเรียง .... อ.จรวด นิมา
จำเป็นอย่างยิ่งที่เราจะต้องรู้ด้วยกับแนวทางที่ถูกต้อง เพราะจะไม่ทำให้เราเข้าใจผิด ... มนุษย์เกิดมาพร้อมกับเครื่องมือสื่อการรับรู้ที่ติดตัวมา คือ ประสาทสัมผัส พลังมโนภาพ , พลังความคิดและความเข้าใจ
1. ประสาทสัมผัส ประกอบด้วย
- ประสาทสัมผัส มีหน้าที่ และขอบเขตจำกัด เช่น ลิ้นจะรับรู้ความรู้สึกของรสชาติอาหาร จมูกจะรับรู้ถึงกลิ่น ผิวหนังจะรับรู้ความรู้สึกสิ่งที่มาสัมผัสร่างกาย ประสาทสัมผัส จะสูญเสียการรับรู้ เมื่อเราเจ็บป่วยไม่สบาย
- ประสาทสัมผัสมีหน้าและขอบเขตไม่จำกัด เช่น ดวงตา และหู บางครั้งดวงตา อาจถูกมายากลและไสยศาสตร์หลอกหรือสิ่งที่อยู่ไกลตา และหูอาจถูกหลอกด้วยกับเรื่องโกหก
2 . พลังมโนภาพ
เป็นพลังแห่งการนึกเห็นที่ไม่ใช่เห็นด้วยตาจริง แต่เป็นการนึกเห็นในความคิด และสามารถอธิบายต่อหน้าผู้อื่นด้วยกับสิ่งที่นึกเห็น เช่น นักประดิษฐ์ นักออกแบบและนักวางแผน
แต่พลังมโนภาพมีขอบเขตจำกัดไม่สามารถนึกเห็นจุดเริ่มต้นหรือจุดสิ้นสุดของฟากฟ้าหรือจักรวาล หรือพรุ่งนี้จะเกิดอะไรขึ้น ? ด้วยเหตุนี้เอง เราอาจจินตนาการไปในทางที่ผิด และรู้เท่าไม่ถึงการณ์ได้
3. พลังความคิดและความเข้าใจ
สติปัญญา คือสิ่งที่มาจำแนก , ระหว่างความถูกกับความผิด , ระหว่างสิ่งที่เป็นประโยชน์กับสิ่งที่เป็นอันตราย , ระหว่างความเป็นมนุษย์กับความเป็นสัตว์
โดยเฉพาะสัตว์มีประสาทสัมผัส เหนือกว่ามนุษย์ สัตว์บางชนิดมีความรู้สึกไวกว่าเรา เช่น สุนัขมีความสามารถในการดมกลิ่น และเหยี่ยวมีความสามารถในการเห็นดีกว่ามนุษย์
มนุษย์มีสติปัญญา สามารถนำทรัพยากรธรรมชาติในโลกมาใช้ให้เกิดประโยชน์ สามารถเดินทางในห้วงอวกาศ สามารถดำลงไปใต้ท้องทะเลลึก และเรียนรู้จากประสาทสัมผัส จากการได้ยิน การมองเห็น การได้กลิ่น และการสัมผัส
แต่สติปัญญาของมนุษย์ไม่สามารถรู้ว่า เพราะเหตุใดเราต้องเกิดมา ? เกิดมาทำไม ? ทำไมต้องตาย ? ตายแล้วไปไหน ? อะไร คือจุดเริ่มต้นของการสร้าง ? ทั้งที่สติปัญญา ยอมรับว่า มีผู้ทรงสร้าง แต่เราไม่สามารถจินตนาการ เป็นรูปเป็นร่างได้ และไม่รู้อะไร คือสิ่งที่ผู้ทรงสร้างพอพระทัย ทรงกริ้วโกรธ ? และ อะไร คือแนวทางทางที่เหมาะสมกับชีวิตมนุษย์ ?
แน่นอน อัลลอฮฺ ตะอาลา ทรงรู้ถึงข้อจำกัดของสติปัญญา มนุษย์ไม่สามารถเข้าใจในทุกสิ่งทุกอย่างได้หมด พระองค์จึงส่งศาสนฑูต คือ ท่านนบีมูฮัมหมัด ศ๊อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม เพื่อให้เป็นแบบอย่างแก่มนุษย์ สอนสิ่งที่มนุษย์ขาดความรู้ความเข้าใจและสิ่งเร้นลับ ด้วยกับสิ่งที่ทรงประทานลงมาให้แก่มนุษย์ คือ อัลกรุอ่าน เพื่อจะให้เครื่องมือสื่อการรับรู้ของมนุษย์ให้ชัดเจนขึ้น และเป็นบัญญัติที่จะมาวางระบอบชีวิตของมนุษย์
ดังที่ อัลลอฮฺ ตะอาลา ตรัสความว่า
قُلْ هُوَ الَّذِي أَنشَأَكُمْ وَجَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَالْأَبْصَارَ وَالْأَفْئِدَةَ ۖ قَلِيلًا مَّا تَشْكُرُونَ (الملك: ٢٣)
" มูฮัมหมัด จงประกาศว่า พระองค์ คือ
ผู้ทรงบังเกิดพวกเจ้า ทรงทำให้พวกเจ้ามีหู มีตา และมีหัวใจ ส่วนน้อยเหลือเกินที่พวกเจ้าจะขอบคุณ"
(อัลมุลกฺ 67:23)
อัลลอฮฺ ตะอาลา ตรัสความว่า
قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِنْ أَخَذَ اللَّهُ سَمْعَكُمْ وَأَبْصَارَكُمْ وَخَتَمَ عَلَىٰ قُلُوبِكُم مَّنْ إِلَٰهٌ غَيْرُ اللَّهِ يَأْتِيكُم بِهِ ۗ انظُرْ كَيْفَ نُصَرِّفُ الْآيَاتِ ثُمَّ هُمْ يَصْدِفُونَ (الأنعام: ٤٦)
"มูฮัมหมัด จงประกาศว่า จงบอกฉันซิ ถ้าอัลลอฮฺทรงริบหู ริบสายตา และปิดหัวใจของพวกเจ้า
อื่นจากอัลลอฮฺนั้น จะมีเจ้าองค์ไหนนำมันมาให้พวกเจ้าอีก"
(อัลอันอาม 6:46)
อัลลอฮฺ ตะอาลา ตรัสความว่า
كَمَا أَرْسَلْنَا فِيكُمْ رَسُولًا مِّنكُمْ يَتْلُو عَلَيْكُمْ آيَاتِنَا وَيُزَكِّيكُمْ وَيُعَلِّمُكُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَيُعَلِّمُكُم مَّا لَمْ تَكُونُوا تَعْلَمُونَ (البقرة: ١٥١)
"ดังที่เราได้ส่งรอซูล(ศาสนฑูต)ซึ่งเป็นคนในหมู่ของสูเจ้ามาให้ เขาจะสอนบัญญัติของเรา มาทำให้สูเจ้าพ้นจากการตั้งภาคี
มาสอนคัมภีร์อัลกรุอ่าน และแบบอย่างของนบีให้กับสูเจ้า และเขาจะสอนให้สูเจ้ารู้ในสิ่งที่สูเจ้ายังไม่รู้”
(อัลบะเกาะเราะอฺ2:151)
อัลลอฮฺ ตะอาลา ตรัสความว่า
فَاذْكُرُوا اللَّهَ كَمَا عَلَّمَكُم مَّا لَمْ تَكُونُوا تَعْلَمُونَ (البقرة: ٢٣٩)
"จงรำลึกถึง อัลลอฮฺ ดังที่พระองค์ได้ทรงสอนสูเจ้าให้รู้ในสิ่งที่สูเจ้าไม่รู้"
(อัลบะเกาะเราะอฺ 2:239)
อัลลอฮฺ ตะอาลา ทรงเมตตามนุษย์ให้มีคุณลักษณะพิเศษเหนือกว่าเดรัจฉาน คือสติปัญญา และทรงสร้างเครื่องมือสื่อการรับรู้อย่างประณีตให้กับมนุษย์ เพื่อเป็นสื่อแห่งความรู้ และความเข้าใจ
หากอัลลอฮ์ ไม่ทรงประสงค์สร้างเครื่องมือสื่อการรับรู้ มนุษย์จะไม่รู้อะไรเลย ซึ่งหลักวิชาการก็ยืนยันถึงเครื่องมือสื่อการรับรู้ของมนุษย์มีความสำคัญอย่างมากมาย
และเราก็เห็นว่า เครื่องมือสื่อการรับรู้ของมนุษย์ จำต้องมีผู้ทรงสร้าง ทรงรอบรู้ทรงเชี่ยวชาญ ทรงปรีชาญาณ คงจะไม่ใช่เป็นการกระทำของรูปปั้นที่ไม่รู้อะไรเลย และไม่ใช่เป็นการเกิดขึ้นเองจากธรรมชาติอย่างแน่นอน
