ครอบครัวมุสลิมกับสังคมโลกปัจจุบัน
  จำนวนคนเข้าชม  8342

ครอบครัวมุสลิมกับสังคมโลกปัจจุบัน

 

โดย อัชชะมาลี่ย์

แปลเรียบเรียง ยะห์ยา หัสการณ์บัญชา

 

          สังคมที่ดีและมีคุณภาพนั้นเป็นสังคมที่มนุษย์ทุกๆคนใฝ่ฝันและปรารถนา เพราะสังคมที่ดีนั้นเป็นสังคมที่ผู้คนทั้งหลายสามารถใช้ชีวิตของพวกเขาได้อย่างสงบสุข ปราศจากซึ่งความหวาดกลัว ความหวาดระแวง และสามารถยืนหยัดอยู่ในโลกใบนี้ได้อย่างมั่นคงและเข้มแข็ง ท่ามกลางสังคมอื่นๆที่ด้อยคุณภาพและเต็มไปด้วยปัญหา ข้อพิพาทระหว่างบุคคลในสังคมนั้นๆ ซึ่งปัจจัยและสาเหตุสำคัญ เปรียบเสมือนกุญแจไขความลับของความสำเร็จในสังคมที่ดีนั้นก็คือ ครอบครัวที่ดีนั่นเอง เป็นที่สังเกตได้โดยทั่วไปว่าสังคมใดก็ตามที่มีโครงสร้างพื้นฐานมาจากครอบครัวที่ดีสังคมนั้นจะเป็นสังคมที่มีคุณภาพและสงบสุข

 

           ฉะนั้นในมุมมองของอิสลามซึ่งเป็นศาสนาที่ได้ประมวลไว้ด้วยสัจธรรมอย่างครบถ้วนและสมบูรณ์แบบ ได้ให้ความสำคัญกับการสร้างครอบครัวที่ดีเป็นอันดับต้นๆ ทั้งในอัลกุรอานและแบบฉบับของท่านศาสนทูต ซ็อลลัลลอฮุอลัยฮิวะซัลลัม ดังที่อัลลอฮฺ ตะอาลา ตรัสไว้ในอัลกุรอานว่า

 

{ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا قُوا أَنفُسَكُمْ وَأَهْلِيكُمْ نَارًا

 

โอ้บรรดาผู้ศรัทธาทั้งหลาย จงปกป้องตัวของพวกเจ้าและครอบครัวของพวกเจ้าให้รอดพ้นจากไฟนรก” 

( ซูเราะฮฺ อัตตะหฺรีม อายะฮฺที่6 )

 

           สำหรับการสร้างครอบครัวที่ดีนั้น อิสลามได้วางแนวทางอย่างละเอียดอ่อนและลึกซึ้งอย่างมากเพราะอิสลามมิได้เริ่มวางแผนครอบครัวหลังจากเเต่งงานแล้ว แต่ทว่าอิสลามได้เริ่มตั้งแต่ก่อนที่มนุษย์จะมีครอบครัวเสียอีก โดยเริ่มต้นตั้งแต่ก้าวแรกของการสร้างครอบครัวนั่นก็คือการประพฤติตนให้เป็นคนดี เพราะอิสลามได้ชี้แนวทางเอาไว้ว่าคนที่ดีก็จะได้ครองคู่กับคนที่ดีและคนเลวก็จะได้ครองคู่กับคนเลว ดังที่อัลลอฮฺตรัสไว้ว่า

 

{ الْخَبِيثَاتُ لِلْخَبِيثِينَ وَالْخَبِيثُونَ لِلْخَبِيثَاتِ ۖ وَالطَّيِّبَاتُ لِلطَّيِّبِينَ وَالطَّيِّبُونَ لِلطَّيِّبَاتِ }

 

หญิงชั่วย่อมคู่ควรกับชายชั่ว และชายชั่วย่อมคู่ควรกับหญิงชั่ว

และหญิงดีย่อมคู่ควรกับชายดี และชายดีย่อมคู่ควรกับหญิงดี

 (ซูเราะฮฺ อันนูร อายะฮฺที่26 )

 

          จากนั้นก็คือการดุอาวิงวอนต่ออัลลอฮฺให้เขาได้คู่ครองที่ดี เพราะอิสลามสอนให้ผู้ศรัทธาเลือกคู่ครองที่ดี ดังที่อัลลอฮฺทรงตรัสไว้ในอัลกุรอานว่า

 

{ فَانكِحُوا مَا طَابَ لَكُم مِّنَ النِّسَاءِ }

 

" สูเจ้าทั้งหลายจงแต่งงานกับบรรดาหญิงที่ดีและเหมาะสมกับสูเจ้า

( ซูเราะฮฺอันนิซาอฺ อายะฮฺที่ 3 )

 

          และท่านศาสนทูต ศ็อลลัลลอฮฺ อลัยฮิวะสัลลัมเองก็ได้ให้ความสำคัญในการเลือกคู่ครองเป็นอันมากซึ่งท่านได้ให้แนวทางในการเลือกคู่ครองเอาไว้อย่างสมบูรณ์แบบ โดยสั่งใช้ให้ผู้ศรัทธาเลือกคู่ครองที่ดีมีศาสนา ดังที่ท่านได้กล่าวไว้ในอัลหะดีษบทหนึ่งว่า

 

تُنْكَحُ المَرْأَةُ لأَرْبَعٍ : لِمَالِهَا ، وَلِحَسَبِهَا ، وَلِجَمَالِهَا ، وَلِدِينِهَا ، فَاظْفَرْ بِذاتِ الدِّينِ تَربَتْ يَدَاك . مُتَّفَقٌ عَلَيهِ .

 

สตรีนั้นจะถูกพิจารณาเพื่อแต่งงานจากคุณสมบัติ อย่างต่อไปนี้

1. ความร่ำรวยของนาง 2. วงศ์ตระกูลของนาง 3.ความงามของนาง 4. ศาสนาของนาง

       ฉะนั้นจงเลือกสตรีที่มีศาสนาเถิด(ประพฤติตนอยู่ในหลักธรรมคำสอนของศาสนา) มิเช่นนั้นแล้วมือของท่านจะเปื้อนดิน(เป็นสำนวนอาหรับ หมายถึง ชีวิตของท่านจะทุกข์ยากลำบากหากว่าไม่เลือกหญิงที่มีศาสนา)” 

(บันทึกโดยอิมามบุคอรีย์และมุสลิม)

 

          ซึ่งสาเหตุที่อิสลามได้สั่งใช้ให้ผู้ศรัทธาเลือกคู่ครองที่ดีมีศาสนานั้นก็อันเนื่องมาจากว่า

 

   ♥ สามีที่ดีมีศาสนานั้นจะปกครองดูแลครอบครัวได้อย่างถูกต้องและมั่นคงและสามารถนำพาครอบครัวดำเนินชีวิตไปตามแนวทางอันถูกต้องที่อิสลามได้วางรากฐานไว้ อันเป็นเหตุให้ครอบครัวนั้นได้รับความพึงพอพระทัยและความเมตตาจากอัลลอฮฺและได้รับสรวงสวรรค์อันสถาพรเป็นรางวัลตอบแทนจากพระองค์

 

   ♥ ส่วนภรรยาที่ดีมีศาสนานั้นก็จะอบรมเลี้ยงดูบุตรด้วยกับหลักคำสอนของอิสลามในทุกอิริยาบถการเคลื่อนไหวของบุตร อาทิเช่น สอนให้บุตรอ่านอัลกุรอาน และทำละหมาด , อ่านดุอาต่างๆ ตลอดจนอบรมจรรยามารยาทอันดีงาม ฯลฯ เป็นต้น

 

          ดังที่กล่าวมาข้างต้นนั้นจะสังเกตเห็นได้ว่าสามีและภรรยาที่ดีนั้นเป็นปัจจัยและสาเหตุสำคัญที่จะทำให้ครอบครัวและสังคมเกิดความสงบสุขและมั่นคง

 

          หากเรามองย้อนกลับไปในอดีต เราจะพบว่าบรรดาชนในยุคแรกเริ่มของอิสลามนั้นต่างก็เป็นแบบอย่างที่ดีในเรื่องการวางแผนและการสร้างครอบครัวที่ดี ซึ่งหากจะหยิบยกนำมากล่าว ที่นี้คงจะไม่สามารถนำมากล่าวได้ทั้งหมด และผู้ที่เป็นแบบอย่างที่ดีที่สุดในการสร้างและปกครองครอบครัวที่ดีที่สุดนั้นก็คือท่านศาสนทูต ศ็อลลัลลอฮฺอลัยฮิวะสัลลัม นั่นเอง

 

          ซึ่งท่านศาสนทูตได้กำชับให้ความสำคัญในการวางแผนและสร้างครอบครัวตลอดจนสังคมที่ดีและมั่นคง โดยท่านได้กล่าวไว้ในอัลหะดีษของท่านไว้ในหลายๆบทด้วยกัน เช่น

 

 - สอนให้ผู้นำมีความรับผิดชอบต่อตนเองและสมาชิกที่อยู่ภายใต้การปกครองของตนเอง ดังที่ท่านได้กล่าวว่า

 

(كلكم رَاعٍ ، وَكُلُّكُمْ مَسْؤُولٌ عَنْ رَعِيَّتِهِ : وَالأمِيرُ رَاعٍ ، والرَّجُلُ رَاعٍ عَلَى أهْلِ بَيتِهِ ، وَالمَرْأةُ رَاعِيةٌ عَلَى بَيْتِ زَوْجها وَوَلَدهِ ، فَكُلُّكُمْ رَاعٍ ، وَكُلُّكُمْ مَسْؤُولٌ عَنْ رَعِيَّتِهِ). مُتَّفَقٌ عَلَيهِ

 

ท่านทั้งหลายเป็นผู้ที่มีความรับผิดชอบ และจะต้องถูกสอบสวนถึงสิ่งที่ได้ดูแลและได้รับมอบหมาย และ

ผู้ปกครองนั้นเป็นผู้ที่จะต้องมีความรับผิดชอบ ,

สามีต้องดูแลรับผิดชอบต่อสมาชิกในครอบครัวของเขา ,

ภรรยาต้องดูแลรับผิดชอบต่องานบ้านของสามีและลูกๆของนาง

ดังนั้นพวกท่านทั้งหลายจึงเป็นผู้ที่มีความรับผิดชอบและจะต้องถูกสอบสวนถึงสิ่งที่ดูแลและได้รับมอบหมาย” 

(บันทึกโดย อิมามบุคอรีย์และมุสลิม)

 

 - สอนให้ผู้นำมีจรรยามารยาทอันงดงามโดยยึดเอามาจากอัลกุรอานและแบบอย่างของท่านศาสนทูต ดังที่อัลลอฮฺตรัสว่า

 

{ لَّقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ }

 

" แท้ที่จริงแล้วท่านศาสนทูตนั้นเป็นแบบอย่างที่ดีสำหรับพวกเจ้า "

 (ซูเราะฮฺ อัลอะหฺซาบ อายะฮฺที่ 21)

 

และท่านศาสนทูตก็ได้กล่าวว่า 

بعثت لأتمم صالح الأخلاق). رواه الحاكم ، والبيهقى.)

 

ฉันนั้นถูกแต่งตั้งให้เป็นศาสนทูตเพื่อเป็นแบบอย่างของมารยาทอันดีงามและสมบูรณ์” 

(บันทึกโดย อัลฮากิม และ อัลบัยฮะกีย์ โดยเชคอัลบานีย์ได้กล่าวว่าเป็นหะดีษที่ถูกต้อง (ศ่อเฮี๊ยะหฺ))

 

 - สอนให้สามีครองเรือนอยู่ร่วมกับภรรยาด้วยคุณธรรม 

ดังที่ท่านศาสนทูตได้ถูกถามว่า " สิทธิของภรรยาที่จะได้รับจากสามีนั้นคืออะไร"?  

(أن تطعمها إذا طعمت وتكسوها إذا اكتسيت ولا تضرب الوجه ولا تقبح ولا تهجر إلا في البيت). 

رواه أبو داود وابن حبان و صححه الألباني

 

     ท่านศาสนทูตจึงตอบว่า " ท่าน(สามี)จะต้องให้นางรับประทานอาหารเหมือนดังที่ท่านรับประทาน และท่านจะต้องให้เสื้อผ้าอาภรณ์เเก่นางดังที่ท่านมีเสื้อผ้าอาภรณ์สวมใส่ และท่านจะต้องไม่ตบหน้าของนาง และท่านจะต้องไม่ด่าทอนางด้วยคำพูดที่น่ารังเกียจ และท่านจะต้องไม่หนีห่างออกจากนางเว้นแต่ภายในบริเวณบ้านของท่าน

(บันทึกโดยอิมามอบูดาวุด และอิบนุ หิบบาน โดยท่านเชค อัลบานีย์กล่าวว่าเป็นหะดีษที่ถูกต้อง(ศ่อเฮี๊ยะหฺ))

 

- สอนให้ภรรยาดูแลปรนนิบัติสามีอย่างดี โดยท่านศาสนทูตได้เปรียบเทียบไว้ในหะดีษบทหนึ่งว่า

 

لو كنت آمرا أحدا أن يسجد لأحد لأمرت المرأة أن تسجد لزوجها

 

     " หากว่าฉันสามารถสั่งใช้ให้คนๆหนึ่งสุญูด( เคารพ เชื่อฟัง ) ต่อ คนๆหนึ่งได้ ฉันจะสั่งใช้ให้ภรรยา สุญูด (เคารพ เชื่อฟัง ) ต่อสามีของนาง

(บันทึกโดย อิมามอบูดาวุดและ อิบนุมาญะฮฺ)

 

- สอนให้บุตรหลานเชื่อฟังบิดามารดา และดูแลปรนนิบัติท่านทั้งสองอย่างดี ดังที่มีระบุในหะดีษบทหนึ่งของท่านศาสนทูตได้กล่าวไว้ว่า

 

أيُّ العَمَلِ أَحَبُّ إِلَى اللهِ تَعَالَى ؟ قَالَ : الصَّلاَةُ عَلَى وَقْتِهَا قُلْتُ : ثُمَّ أيُّ ؟ قَالَ : بِرُّ الوَالِدَيْنِ قلتُ : ثُمَّ أيُّ ؟ قَالَ : الجِهَادُ في سَبيلِ اللهِ متفقٌ عَلَيْهِ 

 

" รายงานจากท่านอิบนุมัสอู๊ดโดยท่านได้ถามท่านศาสนทูตว่า " การงานใดหรือที่เป็นที่รักยิ่ง ที่อัลลอฮฺ 

ท่านศาสนทูตตอบว่า " การละหมาดตรงเวลา

ฉันจึงถามท่านอีกว่า "แล้วอะไรต่อจากนั้นหรือ

ท่านตอบว่า " การทำดีต่อบิดามารดา

ฉันจึงถามท่านอีกว่า " แล้วอะไรต่อจากนั้นหรือ

ท่านตอบว่า " การต่อสู้ในหนทางของอัลลอฮฺ "

( บันทึกโดยอิมามบุคอรีย์และมุสลิม)

 

          ที่กล่าวมานี้เป็นเพียงบางตัวอย่างที่ท่านศาสนทูตได้ชี้นำครอบครัวมุสลิมให้ดำเนินรอยตาม ซึ่งบรรดามุสลิมในยุคแรกๆต่างก็ปฏิบัติตามอย่างเคร่งครัดอันเป็นเหตุให้ครอบครัวและสังคมในยุคนั้นมีความเข้มแข็งมั่นคงและผู้คนต่างใช้ชีวิตได้อย่างมีความสงบสุข

 

 

          แต่เมื่อเราย้อนกลับมามองและพิจารณาถึงสภาพครอบครัวมุสลิมในสังคมโลกปัจจุบันเราจะพบว่ามีความตกต่ำลงไปจากในอดีตเป็นอันมาก ซึ่งสาเหตุหลักๆที่ทำให้ครอบครัวและสังคมมุสลิมเกิดความตกต่ำลงไปจากเดิมในอดีตอันรุ่งเรืองมีดังนี้

 

 - ออกห่างจากคำสอนของอิสลามอันถูกต้องที่ตั้งอยู่บนบรรทัดฐานของอัลกุรอานและแบบฉบับของท่านศาสนทูตอันเป็นเหตุทำให้พวกเขาหันเหออกจากแนวทางอันถูกต้องในที่สุด

 

- ขาดความรับผิดชอบในหน้าที่อันทรงเกียรติและหลงใหลคลั่งใคล้ในค่านิยมของกลุ่มชนอื่น

 

- ละเลยการเอาใจใส่ในการเลือกคู่ครองที่ดีมีศาสนาให้กับบุตรหลาน ดังนั้นเมื่อเลือกคู่ครองโดยมองปัจจัยอื่นเหนือกว่าการมีศาสนา เช่น ทรัพย์สมบัติ ชื่อเสียงเกียรติยศ จึงทำให้ครอบครัวนั้นมิสามารถดำเนินไปในหนทางที่ประสบความสำเร็จอย่างเเท้จริงได้

 

- ละเลยการเอาใจใส่ในการศึกษาเรียนรู้วิชาการทางด้านศาสนาอันถูกต้องและมองว่าการเรียนรู้ศาสนาเป็นเรื่องล้าสมัย

 

- หลงใหลชีวิตในโลกนี้จนหลงลืมความสุขที่แท้จริงในโลกหน้าอันนิจนิรันดร์

 

          สิ่งต่างๆที่ได้กล่าวมานี้สามารถเปลี่ยนแปลงปรับปรุงและพัฒนาให้ครอบครัวและสังคมมุสลิมกลับมาเป็นสังคมที่เข้มแข็งและมั่นคงได้หากทุกๆครอบครัวร่วมมือกันโดยทำให้ครอบครัวของตนเองเป็นแบบอย่างที่ดีให้กับครอบครัวอื่น เมื่อทุกๆครอบครัวเป็นครอบครัวที่ดีก็จะทำให้สังคมนั้นๆเกิดความเข้มแข็งและสามารถยืนหยัดอยู่ในสังคมโลกปัจจุบันและอนาคตได้ด้วยความมั่นคงและสงบสุข